LOPOU NI MANSEN PURBA SH

Ase hubahen pe lopou on aima ase dong ianan manippan lanjar paradeihon nahusuratkon sadokah ni on pakon na laho roh. Sonai homa do age tulisan atap surat ni halak pasal na huparadei in, lang tarsibar atap boi iparujahon simbuei. Hira songon perpustakaan ma on, gariada boi homa do holi gabe ianan mardiskusi.

My Photo
Name:
Location: Medan, Sumatera Utara, Indonesia

Bani KTP-ku tarsurat do: Nama lengkap: Mansen Purba SH; Jenis kelamin: Pria, Tempat/tgl. lahir: Pematang Raya, 03-06-1937. Kawin/Tidak kawin: Kawin; Agama: Protestan (ai ma Kristen Protestan); Pekerjaan: Dosen IKIP Medan (hape namin Pensiunan Pegawai Negeri Sipil, ai domma humbani tahun 1972 nari au pensiun hun IKIP Medan); Alamat: Jl. Karya No. 155; RT/RW: Lk XI; Kelurahan/Desa: K. Berombak ; Kecamatan: Medan Barat). Piga-piga hasoman na umposo, sonon do nini au: "Pak Mansen adalah tokoh awam Gereja dan tokoh budaya Simalungun yang bagi saya menjadi sumber inspirasi dan Guru." (Elvina Simanjuntak, aktivis gereja, tinggal di P. Siantar). "Tak berlebihan bila saya merasa MP dalam waktu yang singkat telah menjadi Guru bagi saya. Guru dengan G besar. Ia menjadi Guru bagi saya tentang Simalungun, tentang bagaimana 'menjadi dan sebagai' orang Simalungun yang oleh orang Simalungun kerap diartikan sebagai MarSimalungun." (Eben Ezer Siadari, wartawan) Jadi ise do ahu sasittongni? Nasiam ma simada balosni, dobkonsi ibasa nasiam nahusuratkon i lopou on. Diatei tupa ma.

06 June 2006

Na Ipardimata pakon Na Ipardiatei Pdt. J. Wismar Saragih i Pulou Jawa Tahun 1955

Sanggah roh au martandang manjumpahi Mangkela Pdt. J. Wismar Saragih tahun 1967, ibere do bakku sarahutan naskah atap dokumen. Ipudi ni ari, tingki mambaen Perpustakaan Kantor Pusat GKPS i Kantor na baru i Jl. Sudirman, Pematangsiantar, ipindo Pdt. H. M. Girsang, Sekjen panorang ia, ase ifoto-copy dokumen in, bahenon i Perpustakaan Kantor Pusat GKPS. Saud do hubalosi pangindoan in. Tapi ase ulang podas masab, cetak (off-set) do piga-piga hamata, ijilid, dob ai huberehkon. Hujalo do ijia biayani hun Kantor Pusat GKPS.
Sada humbani dokumen na sarahutan nongkan, ai ma so ipadihut bani nanijilid in, ai ma nasinuratkon (surat tangan) ni Pdt. J. Wismar Saragih bani hortas tulis ‘Tjap Kelintji (Bergaris)’, ai ma pasal: LANGKAHKU HU PULOU JAWA. NA HUPARDIMATA PAKON NA HUPARDIATEI.
Nini ijai sonon (dob napahombar hu bani ejaan na sonari on):


Misir hun Simalungun
Tarhatahon manompang do langkahku misir hun Simalungun on bani 20 Pebruari 1955. Domma hira satahun huarou sakit gula (diabetes), domma 3 dokter mangabaru ahu i Simalungun, tong do seng ra malum botul. Singgah ma Tuan Joramel Damanik hu rumahta, ihatahon, ia ma lobei patambarhon ahu i Jakarta, anjaha rap ma nini pakonsi manlangkah bari ari 20/2 in.

Seng sompat be mamontas rapot-rapot langkah ai, hasoman Kerkerat ni HKBP Simalungun ma hansa mambotoh ragam ai. Anggo bani Pandita pakon pagori Kerkbertur surat mando natongos mamuhunkon langkah ai, manluarhon hata horas-horas pakon mangindo tonggo. Arian ni misir ai manorih, mamuhun bani Pdt. K. Purba lobei i RSU P.Siantar.

Hasoman Kristen na i Medan
Dob das i Medan seng mintor dong dalan torus hu Jakarta. Ipindo uhurhu do sihol pajumpah namin pakon gamot-gamot ni HKBPSimalungun na i Medan, ai ma 20/2, tapi seng tarbahen marbuei-buei halani roh udan, tudu homa manaruhkon sada dakdanak ni hasomanta hu panimbunan. Tapi pakon Panditanta A. H. Purba pakon deba hasoman i rumah ni Pdt ai tarbahen rap mambasa hata ni Naibata pakon martonggo.

Polonia-Kemayoran
Girah sogod ni ari 23/2 ma hanami hun Hotel De Boer, laho hu lapangan terbang Polonia, domma dobdob ipatorsa Tuan Joramel Damanik tikket kapal terbang. Pukul 7 misir ma hun lapangan, dihut do Panditanta pakon deba hasoman manaruhkon hanami
Songon na pintor do mauju Padang kapal habang ai, naidah do daoh i siamun Tao Toba pakon Pulou Samosir. Sonang do parlayaron ai. Siang hombun naidah do tanohta i Sumatera on na bolag ope na so ihorjahon jolma (harangan, galunggung, rih). Tar 2 jam das ma i lapangan terbang ni Padang, hundaoh do otik hun Kota. Taringat do uhurhu bani Kota ai, halani ongga ahu hunjai anjaha marambilan ijai (1934). Dob tar sa jam marsaran, naik ma use manuju Jakarta. Hun Padang nari ibuat kapal ai do dalanni mangarin-arin topi ni Sumatera hasundutan iatas laut, na hambilouhon Bengkulen, Lampung. Jenges do idahon parjorbingjorbing ni dolog ai na tubuhan hayu das hu pakpakni. Malele pukul 1 naidah ma topi ni Pulou Jawa (Banten, pukul 1 das ma, sogop ma i lapangan terbang Kemayoran. Roh do na hun rumah ni Tuan J. Damanik mangalo-alo hanami, sonai Djaporman pakon Jahiram. Torus ma lobei hu rumah ni Tuan J. Damanik i Jl. Dempo 13 Jakarta. Malas uhur, horas nidapot sonai na roh hun parlayaran.

I Rumah Sakit Salemba 41
Pukul 4 arian ni das ai masuk ma ahu hu rumah sakit, itaruhkon Tuan J. Damanik (opname). 9 arian do ahu soh i rumah sakit on, tangkas ipareksa sidea naboritku, 2 hali igambar. Sahalak ahu do sakamar. Dear parpatorsa ni sidea, songon na i Hotel do na ahap, songon seng na i rumah sakit. Basar, haretah , hormat do sagala na patorsahon. Juru-juru rawat ronsi dokter pe. Andigan pe nani sonon i Simalungun ondi, ninuhurhu ibagas. Sadokah i rumah sakit in ahu margansih soluk do na manorih ahu hita na hun Simalungun on, dalahi age naboru. Tarimakasih ma. Sonai do Tuan J. Damanik marulak-ulak manorih ahu. Malele haluar hun R.S. iajari Dr. Que ma ahu manginjeksi sandiri, ase ulang pala roh bani doktor atap jururawat siap arian, ai maningon injeksion siap sogod. Tapi ningon marulak-ulak pe hu rumah sakit mamareksa pardong ni gula ai ibagas daroh.

Manasar (injeksi) sandiri.
Dob naguruhon haganup marmasak spuit pnl, nalajouhon ma ilobei dokter songon na eksamen. Songon na momong do ahu mungkahni. Age murah naidah, mahol do ai hape anggo berean diri sandiri, tarlobih sanggah manojokkon ai, maborit naahap mangihutkon sihol dokdokon jarum ai, tapi mardingat naborit sitambaran ai, ningon nanunut natojokkon paima das sibarni. Anggo na legan mambahen ai, urah do manahankon ai, ai marratur-ratus hali ma diri manjalohon ai, Andohar dihut on parhiteian ni Tuhanta pamalumkon diri ninuhur.

Kebayoran Baru
Domma huidah huta on bani tahun 1950, sonai homa bani tahun 1952, tambah ma rameini, tambah buei ni rumah na marjongjongan, tapi santorap on ibagas na 3 tahun na salpu on iba ma hudidah. Sedo pitah rumah na marratus ribu hargani, tapi na marjuta rupia ma, songon Departemen Kepolisian Negara, sonai homa percetakan uang negara pnl pe. Jenges do kota on. Dong do homa atap piga halak Simalungun na marrumah ijon, songon Raja Kaliamsah Sinaga, Umar Saragih pnl. Tapi na marrumah sandiri, Tuan Muda (Memes Damanik) ope.

Perusahaan ni Tuan J. Damanik (Fasco).
Kantor Pusat. Sanggah na soh i Kebayoran ahu, natarhonahon do manonggor parusahaan ni Tuan J.. Damanik, Presiden Direktur ni Fasco ai. Lobei hun kantorni i Jl Garuda 42. Rumah gedung na jongjong sandiri do ai lumbangni ...x....m. Duatardan homa. Bosi do parugasan ganup. Iatas ma ianan ni Kantor Pusat ai, ianan ni parhorja na marbagei bagian, suhi panjaloan tamuei markursi na hapal na marparugas bosi. Sabagian kantor ai ianan ni gambar-gambar ni Sejarah Indonesia on, mamungkah hun bonani das ronsi kemerdekaan on, bolag-bolag do gambar ai ...x....m pakeon i Sikolah use (gambar sigantungonkon i dingding).

Ianan partumpuan ni hita Simalungun pe ingat ipakei do deba kantor ai, ongga do dihut ahu martumpu ijai.

Gudang-gudang. Ruang partoruh, ai ma gudang. Seng hubotoh aha deba. Hortas buei do, madohor gok do gudang ai, madohor sundol huatas.
Pasetuk do na marhorja ijai, marsihorjahon lahoanni bei.
Bani rumah legan dohorhon kantor ai hudidah do 2 traktor. Nini Tuan J. Damanik, ai hinan ma na sihol boanonni hu Simalungun. Tapi lape saud. Das do homa au manonggor gudang i Tg Priok, ianan ni barang-barang na roh hun kapal (luar negeri).

Toko Buku Fasco i Jl Blora. Toko Buku ai pe hudidah seng talu marimbang toko-toko buku i Jakarta, marisi sagala masam ni buku parlajaran humbani S.R. das hu Universitas. Sedo pitah hinaluarhon ni Fasco dapot ijai, buei do homa penerbitan Dalam Negeri sonai Luar Negeri. Ibere Sdr. J. do sada bei bangku buku-buku penerbitan Fasco, dong do 60 masam.

Percetakan Fasco. Lumbang do ruangan ni panrokaman on, dong do masin na banggal na etek. Sungkup ma parugas ganup. Ongga ma hudidah hubagas panrokaman ni de Unie (1950) songon na iatas pe on huahap. Marnunut do manrokam buku na baru. Masam ma horja ibagas panrokaman ai, buei do na marlajar ijai age hita hun Simalungun. Gari masin mambahen klip ni surat, sonai masin mambahen paku dong ijai.
Pardomuan pakon hasoman Kristen Simalungun i Jakarta. Marhiteihon si Lesman Purba, tarbahen do martumpu hasoman Kristen Simalungun i Pegangsaan Timur 27 (Sekolah Tinggi Theologia) bani ari Minggu 13/3’ 55. Age pe roh udan dong do tar 40 halak na roh. Songon rumang ni partonggoan do ai nabahen. Salpu ai marsahapi pasal HKBP Simalungun, sonaha pardongni ronsi nuan on.

Kobun gadung kayu pakon pabrik Tapioca.
Ari 16 Maret 1955 laho hu Cipanas hanami, malele Bogor pakon salpu Bogor deba, taridah do kobun gadung kayu na bolag-bolag. Bahen aha do deba gadung in, ninuhurhu ibagas. Hape turut dalan ai do dapot balos, ai sai taridah do homa Pabrik Tapioca. Juma sabah do deba isuani gadung, itulak halak kampung ma ai bani Pabrik ni Sina, ijai ibahen gabe topung (saguni) anjaha gabe export hu luar negeri.
Hudingat ma dear ni gadung kayu i Simalungun, ambit dong ma namin na mambahen kooperasi pansarian gadung ijai, bolag pe tanoh. Ise do nani na mamungkahkon?

Cipanas
Sanggah garama ope ahu ongga ma hubogei Istana ni G.G. gan i Cipanas, dear hawa ijai. Dohorhon istana nongkan ai na dob gabe istana ni Presidenta, ijai do Villa ni pegawai Fasco, hujai do au iboan Tuan J. Damanik mambuat hawa na dear 1 minggu dokahni. Banggal do rumah ai, sirsir dong bah sandiri, partenisan pe, badminton pe sirsir na dob isemen anjaha marhondor kawat. Borgoh do ianan ai, ahu sandiri ningon maragu bah malas do paridionku ase tahan. Nagori on na jenges tumang ilioti pardologan, buei do hotel ijon, mamungkah hun Puncak nari, anggo ari Minggu tarhatahon lener do na roh hun Jakarta age pe lobih 100 Km daohni. Dear tumang do ijon sayur-sayur, kol, kantang, erces, buncis, wortel, pnl. Hunjon do buenan nidokni par Jakarta sayur Bogor. Hudingat do Saribudolog ijon. Seng marnasoh halak ijon.

Songon nirandu bitik saor legan homani.
Sanggah na i Cipanas in, marsahapi do ahu pakon Sdr Moh. Yusuf, na markodei kopi ijai. Husungkun do atap parja hinan ia. Balosni sonon: Bapangku par Bengkulen do, mambuat boru ia ijonon (Sunda). Jadi inangku Sunda ma. Ahu mambuat boru Sunda, dakdanak on pakon ahu tene halak Sunda mando.

Bani tahun 1950 sakapal do ahu pakon sada halak morga Lumbantobing tapi sorei seng ibotoh hata Toba. Nasiam hasomanku halak Simalungun na i darat ni Simalungun. Halak Simalungun do ham paima misir hun tanoh Simalungun, ulang ham gabe salih songon nidapotmu. Tongon ningon marsaor do hita ase dear ningon nabotoh do mansaorhon diri, gabe songon lowoh nirandu, tapi bitikni ai (haltouni ai), ai ma hasimalungunonmu, ulang magou. Anggo gabe magou do sedo na tambah halak Simalungun halani dong ham, tapi gabe surut do.

Masuk partimbangan ma on: (1) Dearan ma gakni marsahap Simalungun ahu i rumahku, atene. Ija nari boi sahaponkon sahapkai, anggo i rumahku pe lang be? Jadi ibotoh dakdanak ma mangartihon, mangahapkon. (2) Atap dearan ope anggo sikolah rayat nasuruh dakdanak in hu tongah-tongah ni Simalungun.

Tortor Simalungun i Jl Dempo, Jakarta.
Ari malas ni uhur do i rumah ni Tuan Joramel Damanik i Jl. Dempo 13 Jakarta bani ari 25 Maret 1955, ai do homa halani ase isuruh mangalop ahu nabodari hu Cipanas. Ai ari ai dapot ari partubuh ni Tuan ai, marumur ma ai 39 tahun. Martumpu do i rumah ai hasoman na marhorja i Fasco. Rumah ai domma ipajagar anjaha ipajenter marhitei bunga na marbagei-bagei. Sedo pitah na marhorja i Fasco dihut do na legan na mangkaholongi sidea marrohan, manaruhi karangan bunga. Hubilangi do buei ni bunga ai lobei sibar 47 dob ai lang be hupardimata. Tapi sada do na manarik uhurhu ai ma gual, doding pakon tortor Simalungun na ibahen i alaman ni rumah ai. Songon na i tanoh Simalungun ma huahap. Margantihan na manortor humbani namaposo pakon namatua, songon Mr. Dj. Damanik, pnl. Na jagarni huahap dob manortor ma Tuan pakon Nyonya J. Damanik.
Dihut do ahu manluarhon hata utusan ni na matua. Huluarhon ijai: Buei do biak ni Tuan J. Damanik biak na madear, tapi dua pahara ma hugoran na boi usihan ni hita i Indonesia on mangayaki kemakmuran, ai ma (1) marosuh tong marhorja, marhorja; (2) mangkopkop (berkorban) bani lapangan sosial, mambere pangurupi bani na patut urupan. Sai horas ma sidea ronsi diha-dihani. Sai tambah pansarianni na boi parujaonkon ni Simalungun pakon Indonesia on.

Marmangan-mangan do homa, rumangni ipasirsir meja buei, ipagistang. Iatas meja ai ma ipasirsir sipanganon, indahan, gulei na marmasam-masam, ijai homa pinggan, sendok garpu. Sagala na mangan ai marsibuat bani hujai harosuhni. Marosuh diri mangidah.

Hun Kemayoran das hu Tg. Perak
Songon binotohta rombang, ia Kemayoran ai ma lapangan terbang i Jakarta anjaha Tg. Perak i Surabaya. Bani ari Saptu 2/4 ’55 iarahkon Tuan J. Damanik do ahu dihut hu Surabaya, markapal terbang. Pukul 3.45 do misir hun Kemayoran (Jakarta) tar pukul 6 das i Tg Perak (Surabaya). Dear do udara pakon angin, logo homa ari. Tarhatahon hundatas ni tongah-tongah ni Pulou Jawa ma langkah ai. Torang ma naidah hundatas bolag ni juma omei (sabah) ni par pulou Jawa, sonai homa bolag ni kobun jati (Jawa Timur), malas uhur mangidah. Tapi naidah homa bolag-bolag ope juma itutup bah na mornang (banjir). Legan tumang pulou Jawa hape ase Sumatera. Maratah do homa ganup suan-suanan in. Anggo ringgas par Sumatera mangkorjahon tanohni, boi ope bayak. Hudingat homa bolag ni tanoh ope na so hinorjahon i Simalungun, tutuh uhurhu: Boi ope bayak Simalungun.

Dob das i lapangan terbang domma roh Ny. J. Damanik pakon dakdanak (famili) mangalo-alo, na dob hun lobei ijai. Rap marmotor ma hu rumah ni sidea Jl Kaliasin 85, Surabaya.

Gareja Protestan i Bubutan, Surabaya
Dong do namin parmingguan ni HKBP i Surabaya, tapi pukul 12 do. Pukul 8 mamungkah gareja protestan (Bahasa Indonesia). Gabe hujai ma hupilih iananku marminggu (3.4.1945). Banggal do gareja ai, lobih songon gareja Simalungun P. Siantar. Mariah tumang do parmingguan ai arian ni in. Ai dong na tardidi pakon na manaksihon haporsayaon 47 halak. Garama banggal pakon anakboru banggal do na manaksihon haporsayaon ai. Na manarik uhurhu, ai ma mantonggohon durung-durung. Dob siap, ipatumpu ma durung-durung (ranjut) na marisi duit ai bani sada meja i lobei ni Pandita ai, rap jongjong ma pagori ni Kuria in ibobahon pandita mantonggohon galangan minggu ai Ambah ni ai, botul ma ai huahap gareja Indonesia, ai sungkup masam ni suku bangsa ijai: Jawa, Madura, Sunda, Ambon, Minahasa, Batak pe homa dong. Doding koor pe homa jenges tumang. Durung-durung seng itingting. Hunjai hutimbang seng masungkuntu sidea (Kristen) bani galanganni (na binere bani harajaon ni Naibata).

Halak Simalungun i Surabaya
Bani zaman Jopan pe dong ma namin hita i Surabaya, ai ma Dokter (arts) Jasamen Saragih, na matei ijondi sanggah parmasuk ni Bulanda dohorhon Berastagi. Dokah hunonoi gedung parsikolahanni ai, songon lansat ni nipi mando. Nuan lambin buei ma hita ijai: Sdr. Wismar Damanik, Wisman Sinaga, Jakuliman Damanik, Jasadin Saragih, Indralela Damanik, Jasmen Saragih, pnl., deba ma ai na dob marhorja, deba marsikolah. Anggo kota ai borsih torihon, dearhonsi homa parranggou ni jolma, sonang mardalan-dalan age marmotor, seng songon lutu ni Jakarta.

Tanoman ni halak Simalungun i Malang
Hira 90 Km do daoh ni Malang hun Surabaya dompak dangsina. Na marsikolah (Bertur) do i Malang ijia 4 halak Simalungun. Sada humbani sidea, ai ma Jamaruli Sinaga, na matei sompong bani ari12 September 1949. Seng torang atap sonaha parmateini, ai ibagas bah Kali Berantas do dapot mayatni, anjaha ikubur i Malang. Marhitei partolongan ni Tuan J. Damanik laho do hanami mangindahi kuburan ai. Dob dapot mandur kuburan ai taridah ma bani registerni: Jamaruli Sinaga, matei 12-9-1949, reg. no. 6466, ilambung ni kuburan ni Mv. G.Y.B. Pompe no. 6503 na dob marsimin. Dob dapot mabangor do uhur, torus ma ipasamotkon borsih. Salpu ai mulak ma hanami. Ninuhur ni Tuan J. Damanik bahenonni do use siminni, domma marsahap ia pakon Sdr. A. Said mandur ai, Jl Sukun 38 Malang.

Ia hasoman ni Jamaruli ondi marsikolah saud do tammat, ai ma Bandaralam Purba, Omsah Sinaga, Lenta Sinaga, domma marhorja bei sidea.

Mamongkot Toko Buku Fasco Surabaya
Ompat rumah do romban bagian ni Fasco i Surabaya bani Jl na ramei Kaliasin, Ianan ni Toko Buku on pe ijai do no. 79. Domma iugaskon hinan pajagarhon ampa mangatur Toko Buku ai, domma homa iatur sagala buku hinaluarhon ni Fasco bani ianan na markasa. Sonai homa ipatidak ijai pagaya ni badan ni jolma sipakeion bani parlajaran ni doktor, na marrupa-rupa. Dob dapot panorang pukul 7 bodari ni 4 April 1955 in, marrohan ma tamuei hu rumah (no. 85) irik ialo-alo Tuan pakon Nyonya J. Damanik, dob minum-minum ibobahon ma hu Toko Buku ai, masuk ma sagala undangan, manonggor Toko Buku ai. Agu do na roh ai, dong silopak mata, Tionghoa pe, Indonesia, bapa-bapa ni pendidikan i Jawa Timur. Dokah do hulowot jolma ai ibagas Toko Buku na lumbang in. Ijon pe iulaki do ibere minum pakon kueh-kueh. Malas do uhur ni tamuei in hudidah. Marsahap do homa Tuan J. Damanik patorangkon pardong ni Toko Buku in pakon tujuanni i Jawa Timur manolong oendidikan. Dob loja bei mamareksai, marmulakan ma tamuei in.

Surabaya-Jogya.
Halani domma markapal terbang ahu hun Jakarta hu Surabaya, ninuhurhu markareta apuy ma laho mulak tiba Jogya, sonai ma riah pakon Tuan J. Damanik, ase dapot naidah hun kareta apuy dohor pardong ni nagori in. Kareta ekspres do on anjaha na baru. I klas II do hanami pako si Erli br Manik. Pukul 5.45 ma misir ari 5/4 ’55.

Sonang tumang anjaha dear, jenges ianan. ‘Kareta api dingin’ nini halak. Tongon borgoh torus naahap marbaju hapal do diri, ai sedo songon na biasa apuy na marsoban padalankon, minak do. Seng homa sompong ijatahon, seng naahap mungkah mardalan.
Juma omei do tong na bolag naidah, mambuat omei ma homa sibuenan. Mangotam sidea marurup-urup do ra 20-50 halak. Naidah ma homa ganjang ma tampang sisuldokon irik. Mintor itinggala ma pambuatan omei in, ase mintor isuan. Ase seng holang omei hape i juma ni sidea.

Ambah ni juma omei juma tobu pe bolag do. Halani untungan do ai ase omei gan. Tobu ni sidea ai songon tolong do etekni 11/2 sibar jolma ganjangni, marbunga ma, laho tongka ma buaton. Motor do manaruhi tobu ai hu pabrik gula. Paruma do simada kobun tobu ai, tapi simada pabrik halak Aropah do ope. Sibuenan kobun tobu ai dohorhon Solo pakon Jogya do.

Halani ekspres do dalannami ai, kota na banggal do hansa isinggahi. Pukul 8.30 das i Madiun, pukul 9.45 i surakarta (Solo), pukul 10.45 das ma i Jogya. Torus ma langkahku hu rumah ni Urahman Purba, Jl Merapi 1 Jogya. Malas anjaha songgot uhur sidea boi ahu singgah. Urahman on laho tammat ma i Sikolah Theologia Jogya.

Yogya.
Daoh ma hudidah roh rameini kota on marimbang na hubontas on tahun 1950. Ijon pe dob ibotoh hasoman Simalungun ahu roh, marrohan di sidea anjaha marbuali pasal hita, ai ma Edison Sinaga pnl. Ahu pe malas uhurhu. Dua borngin hinan do namin padan ahu i Jogya, mulak ma hu Jakarta, tapi halani maseda dalan ni kareta apuy dohorhon Gombong, mulak hun stasion do ahu ari Kamis 7/4 ’55. Halani pardingatan parmatei ni Tuhan Yesus 8/4 ’55 marpesta i Jogya mando ahu. Dua hali masuk do hanami i gareja HKBP Jogya. Dong ma garejanta HKBP ijai gareja sandiri, gareja ni Bulanda hinan do ai ibere bani HKBP laho salosei ma utang ni gareja ai. Malas uhur.

Film Bibel, Majalah Theologia.
Laho do hanami marsahapi pakon Rektor ni Sikolah Theologia ai. Ipatidak do Majalah Theologia, hinaluarhon ni sidea, na patut huahap dong bani na mambobahon (parhorja) ni Kuria i Simalungun, sonai homa majalah ‘Perkembangan Rohani’ na hinaluarhon ni gareja Tionghoa Jawa Tengah, ai pe dear huahap isini.

Salpu parsahapan ai laho ma hanami manonton Film Bibel na ipatuduhkon bani sada ianan i Sikolah Theologia ai. Partubuh ni si Yohannes Pandidi das bani horjani (parambilanonni) rossi parmateini ipatidak. Pori tarboli Kurianta parugas sisonai, dear tumang mangajari Sekolah Minggu, sonai namin parguru tardidi pakon parguru haporsayaon. Pakeion ni PSK, Kongsi Laita pakon NKPS ma namin, tontu podas siat bani na mangidahsi.

Jogya-Jakarta
Sahali on naik ‘Sneltrein’ do ahu, domma dear dalan ni kareta apuy in use. Pukul 7 misir ma hun Jogya, itaruhkon hasomanta na i Jogya. Dos do pakon ekspres, ai do hansa ubahni, buenan stasion itului marimbang ekspres. Parjumaon naidah i dalan in, tong do songon na hun Surabaya-Jogya. Seng dong be tanoh na so ihorjahon das hu raboyon ni dolog-dolog na buei in. Tarsingat do hubagas uhurhu bolag ni tanohta na so ihorjahon ope, buei ni galunggung na halong, i Jawa seng dong be galunggung. Patut do buei na hun Jawa roh hu Sumatera Timur hape. Lobih 10 jam ibagas karena apuy, ai pukul 5.30 pe das i Stasion Gambir. Domma roh motor isuruh Tuan J. Damanik mangalop. Sonai homa na hun Kebayoran mangalo-alo. Dob singgah tongkin hu Jl. Dempo 13, torus ma hu Kebayoran, domma loja hundul, ase pahosahkon use.

Pesta Parpuho ni Tuhan Yesus i HKBP Kebayoran
Marpesta i Kebayoran do ahu bani pardingatan parpuho ni Tuhanta. Marlahei do uhur bani parroh ni hasoman bani pesta in, marimbang buei ni pagori ni HKBP i Kebayoran. Na longang ahu, roh ma tingting mangkatahon ‘seng marpesta hita patar’, nini. Somalni bani HKBP ipestahon do dua ari pesta na 3 on: partubuh, parpuho pakon parroh ni Tonduy na Pansing. Nihurhu anggo sonai ibahen Kristen ra do use lang iakui Pamarentah ari bosar Kristen pesta II ai. Hupapangkei bani HKBP i Jakarta pe gan sonai do. Atap sonai do ganup i Jawa seng hubotoh.
Pasal duit namin gogoh do Kuria on, domma dapot sidea tanoh pargarejaan, dong ma gan tumpu duit sidea bani Kas gareja Rp 30.000.-

Konperensi Asia Afrika
Songon binotohta rombang na martumpu do i Indonesia on (Bandung) bani ari 18-24 April 1955 utusan ni 29 Negara na hun Asia on pakon Afrika. Ibagas na saminggu in, sai hutangihon do bani radio barita na masa i Konperensi ai hun Bandung.
Humbani paima masa konperesi ai, ..... (lang tarbasa)... ma na banggal-banggal ni Indonesia on mangugaskon na porlu bani na martumpu ai, ai marribu do na roh ai, gari parsurat kabar tumang na hun luar pakon dalam negeri dong 500 halak: mangalo-alo sagala tamuei, dalan laho hu Bandung, sipanganon, parbornginan, parrungguan, keamanan, pnl.

Marhiteihon partumpuan (na boi martumpu) ai ijon sagala utusan ai, lambin roh tunggungni ma Indonesia on. Ambahni ai humbanta do Ketua Konferensi ampa piga-piga Ketua ni Seksi.

Lang tartimbang hita bagas damok ni guna ni Konperesi ai, tapi anggo humpul ma sisada haporluan, sai dapot do nidokni hata on: Mata marsihirdopan, uhur marsiantusan.

On do na binotohta: Hata ni surat-surat kabar na ijon sonai na hun luar negeri, mamuji do bani torsa ni konperensi ai pakon dear ni asilni, kerjasama bani piga-piga lapangan, anjaha marsinta damei i dunia on.
Tontu rap marmalas ni uhur hita rombang pasal in.

Halak Simalungun pakon nagorini, sapari, nuanon pakon hunjon hujanan.
Bani ari Minggu 20/11 ’55 dob salpu partonggoan i Ch.HBS Jl Diponegoro 82, nasahapkon do on bani 48 na roh, dokahni + 1 jam (pukul 1-2).
Simalungun sapari: songon goranni ma daini, lungun, ranggou-ranggou jolma, ranggou huta, bolag tanoh na so hinorjahon. Sombuh do homa jolma, halani sai masa munsuh pabolah (perang saudara) dalahi hu parmunsuhan, naboru pe patorsa juma anggap, juma tolongan ase dong balanja hu parmunsuhan, uhur-uhur ni na banggal ma bani na malumat, dong deba huparjualan.

Pardomuan ni Simalungun pakon bangsa legan. Bani tahun 1903 roh ma tuan Pandita Jorman hu Simalungun: P. Raya, P. Bandar, Purbasaribu pakon Sisiak (Parapat nuan). Bani tahun 1904, roh Pamarentah Bulanda marpadan pakon raja-raja Simalungun. Ipungkah tuan pandita ma parsikolahan, iparontihon Pamarentah Bulanda ma parjabolonan.

Hasolukan tanoh Simalungun. Girah do namin tarahap bani deba halak simalungun na dob hona soluk sidea age hata pakon adat pe, ai hata Toba do ipakei i Simalungun i Sikolah age i gareja ronsi tahun 1928. Bani tahun ai ma tarhatahon bona ni parpuhoon ni Simalungun manramotkon hatani pakon adatni. Ipajongjong ma sada Comite Na Ra Marpodah, na manrokam buku-buku sikolah ampa buku-buku Kuria ibagas sahap Simalungun, ihaluarhon ma homa surat kabar Sinalsal (1930-1940) i P. Raya.
Ibagas na piga-piga puluh tahun parpudi on marbois gogoh ma halak Simalungun pasikolahkon niombahni, sonai homa age dakdanak in marompot ma sihol marsikolah. Tapi age pe marsikolah homa naboru, tadingan ope, ai marsikolah pe deba dalahi 1904, anggo naboru bani ujung ni tahun 1915 dong mamungkah marsikolah. Marmalu ma namatua: bois ni jambulan jinujung asal pasikolahkon niombah, ai tarbogei ma itaur-taurhon halak ‘Pemuda harapan bangsa’.

Sonaha ma nuan in? Marsikolahi ma marompot anak in (boru sada-sada ope) das hu darat ni Simalungun: Medan, Jakarta, Semarang, Surabaya. Deba domma marhorja (marpansarian). Dong do nuan parmaraan na so niahapkon:
1) Itadingkon urangtuani, gabe ihalupahon use.
2) Itadingkon hatani, adatni, ijalo adat pakon hata na legan.
3) Itadingkon boru tulangni, gabe tading botouni. Toruhtu do boru Simalungun, nini anak Simalungun deba, gabe ibuat boru legan. Anggo sonai uhur ni Simalungun ganup, boru na tading in bani hamajuon lanjar tading ma. Hita do hansa patorsa hita.
4) Itadingkon tanohni, uratni, lambin merung, lambin isoluk halak. Lang dong usaha patorsa ai.

Sonaha do nani use? Anggo lang rap manjaga hita, sasap ma holi Simalungunta ai na dob iparjuangkon nalobeita. Jagaonta do goran na dear ai, pemuda harapan bangsa, ulang pemuda pasurut bangsa. Ondos bani nasiam sundut (generasi) baru on ma pasal on. Nasiam parsikolah in ma hutuk pujion pasal in!

1 Comments:

Blogger Eben Ezer Siadari said...

Loja au marpikkir, sondia do nani ibahen Pdt JWS ai, manurat hapeni boritan do ia? Poltik do homa pardingatni bani ganup huta atap dalan nanibolusni. Hubalosi ma ibagas uhurhu, halani pokkut janah ihaporluhon do manurat. Hun huta nari, ninuhurhu, domma irencanahon pandita ai, nalaho suratkononni do ganupan naipardiatei si. Janah dear ma tongon. Rup hita tarulih.

Ai do ninihurhu siparlajaron ni hanami namaposo mambasa 'catatan harian' on. Diatei tupa ma.

Bhs Indonesia:
Lelah saya berpikir, apa kiranya yang membuat pdt JSW sanggup menuliskan catatan2nya, padahal ia sakit? Ia juga mengingat dengan teliti tiap kota dan jalan yang ia lalui.
Lalu saya menjawab sendiri, kalau bukan karena ketekunan, kalau bukan karena memang diniatkan dalam setiap perjalanan dan tindakannya, pdt itu tak kan bisa membuat catatan sebagus ini.
Inilah yang menjadi pelajaran bagi kami yang muda2, sehingga semua orang mendapatkan sesuatu dari diary ini.
Syukur pada Tuhan,
Eben

9:08 PM  

Post a Comment

<< Home